Nakaramdam Ka Na Ba ng Kalungkutan sa Dagat?

Umaabot ito sa isang hulmoy.

Ilang taon akong nakaupo sa sasakyang bangka sa harbo ng Auckland—hindi bilang mangingisda, kundi bilang isang naghahanap ng kapayapaan. Hindi nagsasalita ang dagat. Kundi humihinga lamang. Tinanong ko: Kung makukuha ko ba ang totoo, o kaya’y sasamahin ako.

Hindi ito tungkol sa pera.

Bawat limampu’t limo sentimo ang hulmoy. Hindi para manalo—kundi para marinig ang hangin na tatawag sa pangalan ko tulad ng lumang awit. Ang ina’y tumatawag tuwing Linggo gabi. Tinatanong niya: “Okay ka ba?” Hindi ako sumasagot. Pero tinatagnan ko ang mga alon.

Hindi ito isang makina.

Tawag nila ito bilang ‘pagsusugal.’ Pero tinatawag ko ito bilang panalangin. Bawat paghuhulmoy ay parating pagsisigawan—tulad ng pagkahawak sa isang bagay na maruming at naghihintay na makita, hindi kunin. Sa loob-limampu’t minuto, wala namang isda… pero umalis ako naging mas mayaman.

Naituturo ko ito: Ang kalungkutan ay hindi walaman.

Ito’y puno—ng hangin ng dagat, kulay ng gabi, at malalaking manggugulo na humihiyap sa mga concrete pier. Sinabi ni Lola: “Hindi pumipili ang dagat kung ano ang iyong kapalaran—you choose yours.” Kaya hinulmol ko ulit.

Hindi ka kailangan maging hari.

Kailangan mo lang magpapakita—with quiet courage—and hayaan mong tandaan ng alon: hindi ka nag-iisa rito.